Porto je drugi po veličini portugalski grad. U 15 gradskih župa na 41.66 km², 2005. godine, živjelo je 238,465 stanovnika.
Smješten je na rijeci Douro u sjevernoj portugalskoj regiji Norte. Poznat je po gustom i slatkastom vinu Portu koje se proizvodi u vinskim podrumima (adegas) Starog grada uz rijeku, Vila Nova de Gaia.
U rimskom razdoblju je na prostoru Porta bilo trgovačko naselje Portus Cale iz 4. stoljeća prema kojem je vjerojatno Portugal dobio ime.
Porto je smješten na sjeveru Portugala, na ušću rijeke Douro u Atlantski ocean. Reljef u okolici grada je brdovit. Oko samog Porta postoji mnogo naselja koja su s njim povezana i čine metropolitansku regiju Veliki Porto. Najznačajnije je naselje Vila Nova de Gaia na suprotnoj strani rijeke od Porta. Ostala veća naselja su Matosinhos, Rio Tinto, Valbom, Gondomar, Oliveira do Douro i Canidelo.
Klima je sredozemna. Ljeta su vruća i suha, a zime blage i vlažne.
Porto ima izvrsno očuvanu staru gradsku jezgru unutar zidina iz 14. stoljeća, koja je upisana na popis svjetske baštineUNESCO-a kao primjer izvrsno sačuvane jezgre europskog grada koji se razvijao u duhu Zapada, ali i jasnim vezama sa Istokom. U Starom gradu ističu se romanička katedrala, najstarija građevina u gradu iz 5.-6. st., obnovljena od 1110.-13. st. Od ostalih crkava značajne su: predromanička Crkva sv. Martina u Cadofeiti (Igreja de São Martinho de Cedofeita, 10. st.), gotička Crkva sv. Franje (Igreja de São Francisco) i Crkva sv. Klare (Santa Clara) u originalnom portugalskom manuelinskom stilu, te Crkva Milosrđa (Misericórida). Značajna je barokna crkva Igreja dos Clérigos (Crkva klerika) talijanskog arhitekta Nicolaua Nasonija, izgrađena od 1732.-63., čiji je toranj postao simbolom grada.
U Portu su znamenite i brojne palače od kojih se ističu neoklasicističke Palača burze (Bolsa do Porto, 1834.) i Kristalna palača (Palácio de Cristal), te romanička Biskupska palača (Paço Episcopal do Porto) koja je u 18. stoljeću obnovljena u stilu rokokoa.
Najvažnija obrazovna institucija u gradu bila je Nautička škola (Aula de Náutica) iz 1762. godine. Od obrazovnih institucija najveća je Sveučilište u Portu (Universidade do Porto), koje je i najveće portugalsko sveučilište s oko 28,000 studenata.
Porto je poznat i kao “Grad mostova”. Najstariji sačuvani most koji spaja dvije riječne obale, željeznički most Ponte D. Maria, projektirao je 1876. godine Gustave Eiffel. Starim gradom dominira most Ponte Dom Luís I koji je izgrađen od 1881.-86. godine.
Izvor: wikipedija
